Αποφρακτική αρτηριοπάθεια είναι η πάθηση που οφείλεται σε στένωση ή απόφραξη των αρτηριών (λόγω ανάπτυξης αθηρωματικής πλάκας) που τροφοδοτούν με αίμα τα κάτω άκρα.
Με την πάροδο των ετών το εσωτερικό των αρτηριών παύει να είναι λείο και γίνεται πιο παχύ λόγω εναποθέσεων (π.χ. χοληστερίνη, ασβέστιο). Αυτές οι εναποθέσεις αποτελούν την αθηρωματική πλάκα.
Οι αρτηρίες μεταφέρουν οξυγόνο και θρεπτικά συστατικά από την καρδιά στο σώμα. Όταν ο βαθμός ανάπτυξης της πλάκας γίνει αρκετά μεγάλος ώστε να επηρεάσει (μειώσει) τη ροή του αίματος, τότε εκδηλώνεται η αποφρακτική αρτηριοπάθεια.
αποφρακτική αρτηριοπάθεια Αγγειοχειρουργός Αγγειολόγος Δρ. Γαλάνης Γεώργιος στην Αθήνα
Με ποια συμπτώματα εκδηλώνεται η αποφρακτική αρτηριοπάθεια;
Στα πρώτα στάδια δεν προκαλείται κάποιο σύμπτωμα. Όταν η μείωση της ροής του αίματος γίνει σημαντική ο ασθενής αρχίζει να νιώθει πόνο και κράμπες όταν περπατά, στα πέλματα, τις γάμπες, τους μηρούς. Ο πόνος είναι αρκετά έντονος και τον αναγκάζει να σταματήσει. Μετά από λίγα λεπτά ανάπαυσης ο πόνος υποχωρεί. Αυτό είναι το στάδιο της διαλείπουσας χωλότητας.
Όταν η αποφρακτική αρτηριοπάθεια είναι πιο προχωρημένη ο ασθενής νιώθει πόνο ακόμη και όταν δεν κινείται. Η ροή του αίματος, δηλαδή, στα κάτω άκρα έχει ελαττωθεί σε τέτοιο βαθμό που δεν είναι αρκετή ούτε στη διάρκεια της ανάπαυσης. Ένα ακόμη σημαντικό κομμάτι αυτού του σταδίου, είναι η δυσκολία επούλωσης των πληγών στο πόδι ή τα δάκτυλα. Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα κρίσιμη γιατί στην περίπτωση που δεν αποκατασταθεί η ροή του αίματος, οι πληγές μπορούν να οδηγήσουν σε νέκρωση των ιστών (γάγγραινα) με συνέπεια ίσως και την απώλεια του μέλους.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για την εκδήλωση της αποφρακτικής αρτηριοπάθειας;
Οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για την ανάπτυξη της πάθησης είναι:
- η προχωρημένη ηλικία
- το κάπνισμα
- ο σακχαρώδης διαβήτης
- τα τριγλυκερίδια
- η χοληστερόλη
- η υπέρταση
- η παχυσαρκία
Ο συνδυασμός παραγόντων ευνοεί σε μεγαλύτερο βαθμό την ανάπτυξη της πάθησης.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Με την επίσκεψη στο γιατρό θα συζητηθούν τα συμπτώματα και θα εκτιμηθεί η γενική υγεία του ασθενή. Ο γιατρός θα προχωρήσει σε φυσική εξέταση των κάτω άκρων για να εκτιμήσει την ένταση των σφυγμών στις αρτηρίες. Οι εξετάσεις που γίνονται για να διαπιστωθεί η αποφρακτική αρτηριοπάθεια είναι:
- Έγχρωμο υπερηχογράφημα αρτηριών κάτω άκρων(triplex): με τη βοήθεια των υπερήχων ανιχνεύονται βλάβες στις αρτηρίες(στενώσεις ,αποφράξεις)
- Αξονική και μαγνητική αγγειογραφία: εξέταση που επιτρέπει την απεικόνιση των αγγείων
- Ψηφιακή αφαιρετική αγγειογραφία: για λεπτομερή απεικόνιση των αρτηριών του σώματος με έγχυση σκιαγραφικού μέσου
Τι μπορεί να κάνει κάποιος αν διαγνωστεί με αποφρακτική αρτηριοπάθεια;
Υπάρχουν κάποιες κινήσεις μπορεί να κάνει ο ασθενής για να βοηθήσει τον εαυτό του. Είναι πολύ σημαντικό να ελέγχει τακτικά το σάκχαρο, τη χοληστερίνη και την πίεση του, ώστε αν παρατηρηθεί αύξηση των επίπεδων τους, να λάβει την κατάλληλη αγωγή. Επίσης οι καπνιστές οφείλουν να διακόψουν το κάπνισμα. Η τακτική άσκηση και η σωστή διατροφή θα βοηθήσουν ιδιαίτερα στη διατήρηση του φυσιολογικού βάρους ή την απώλεια περιττών κιλών αν το άτομο είναι υπέρβαρο.
Ποια η θεραπεία;
Η συντηρητική αγωγή περιλαμβάνει αλλαγή στον τρόπο ζωής όπως αναφέραμε και παραπάνω και φαρμακευτική αγωγή. Ο γιατρός συστήνει θεραπεία με αντιαιμοπεταλική φαρμακευτική αγωγή (όπως η ασπιρίνη) και υπολιπιδαιμική αγωγή.
Όταν η συντηρητική αντιμετώπιση δεν είναι αρκετή τότε απαιτείται επεμβατική θεραπεία.
- Η αγγειοπλαστική με stent γίνεται με τοπική νάρκωση και δεν είναι ανοιχτή χειρουργική επέμβαση. Ένας ειδικός καθετήρας τοποθετείται διαδερμικά στην αρτηρία στο σημείο που υπάρχει η στένωση ή η απόφραξη και ένα ειδικό μπαλόνι διανοίγει τη στένωση για να αυξηθεί η ροή του αίματος. Αν κριθεί απαραίτητο τοποθετείται και ένα stent για να διατηρήσει ανοιχτή την αρτηρία. Είναι μια επέμβαση που δίνει πολύ καλά αποτελέσματα ακόμη και σε πολύ μικρές αρτηρίες.
- Η αρτηριακή παράκαμψη (bypass) είναι μια εγχείρηση όπου δημιουργείται μια παρακαμπτήρια οδός στο αποφραγμένο τμήμα της αρτηρίας με τη χρήση μοσχεύματος. Ο χειρουργός χρησιμοποιεί μια φλέβα ή ένα τεχνητό μόσχευμα και το συνδέει στα σημεία πριν και μετά την απόφραξη. Με τον τρόπο αυτό δημιουργείται μια νέα οδός για τη ροή του αίματος.
Η μέθοδος που θα επιλεγεί από τον αγγειοχειρουργό για να αντιμετωπιστεί η αποφρακτική αρτηριοπάθεια εξαρτάται από την έκταση της βλάβης των αρτηριών, αλλά και από τη γενικότερη εικόνα της υγείας του ασθενή.