Ο όρος θρόμβωση χρησιμοποιείται για να περιγράψει το σχηματισμό ενός θρόμβου αίματος σε ένα αγγείο, ο οποίος παρεμποδίζει ή διακόπτει την ομαλή κυκλοφορία του αίματος στην αρτηρία ή τη φλέβα.
Η παραγωγή θρόμβων είναι μια σημαντική λειτουργία γιατί εμποδίζει την απώλεια αίματος σε αγγεία που έχουν τραυματιστεί.
Όταν ένα αγγείο υποστεί μια ζημιά, το σώμα χρησιμοποιεί αιμοπετάλια για να σχηματίσει ένα θρόμβο και να αποτρέψει την εκροή αίματος.
Όμως παρουσία κατάλληλων συνθηκών μπορεί να σχηματιστούν θρόμβοι αίματος ακόμη και όταν δεν υπάρχει τραυματισμός σε κάποιο αγγείο.
Αυτή η παθολογική θρόμβωση είναι ιδιαίτερα σοβαρή γιατί μπορεί να επιφέρει απόφραξη ή διακοπή της κυκλοφορίας του αίματος.
θρόμβωση Αγγειοχειρουργός Αγγειολόγος Δρ. Γαλάνης Γεώργιος Αθήνα
Ποιες οι αιτίες εκδήλωσης της θρόμβωσης;
Η θρόμβωση συνήθως οφείλεται σε τρεις παράγοντες:
- Στη σύνθεση του αίματος (υπερπηκτικότητα)
- Στο αγγειακό τοίχωμα (ενδοθηλιακή δυσλειτουργία)
- Σε διαταραχές της ροής του αίματος (στάση αίματος)
Αρτηριακή θρόμβωση
Η αρτηριακή θρόμβωση είναι η δημιουργία ενός θρόμβου σε μία αρτηρία. Προκαλεί παρεμπόδιση στη ροή του αίματος και τη μεταφορά οξυγόνου και θρεπτικών ουσιών με συνέπεια τη δυσλειτουργία του αντίστοιχου οργάνου. Είναι πιο σπάνια από τη φλεβική και συναντάται πιο συχνά σε περιπτώσεις που το τοίχωμα των αρτηριών υφίσταται βλάβες που ενεργοποιούν τη συγκόλληση αιμοπεταλίων και την πήξη του αίματος.
Φλεβική θρόμβωση
Η φλεβική θρόμβωση είναι ο σχηματισμός θρόμβου μέσα στα φλεβικά αγγεία. Είναι μια συχνή πάθηση κατά την οποία παρεμποδίζεται η επιστροφή του αίματος από τα όργανα και τους περιφερικούς ιστούς. Διακρίνεται σε:
- εν τω βάθει φλεβική θρόμβωση: αναφερόμαστε στη θρόμβωση του αίματος σε εν τω βάθει φλεβικά στελέχη που βρίσκονται μεταξύ των μυϊκών ομάδων, συνήθως εμφανίζεται στην περιοχή των κνημών και κατά σειρά συχνότητας στους μηρούς και την λεκάνη.
- επιπολής θρομβοφλεβίτιδα: αφορά τη θρόμβωση φλεβών που βρίσκονται επιφανειακά, κάτω από το δέρμα.
Πως γίνεται η διάγνωση της θρόμβωσης;
Όταν υπάρξει υποψία για θρόμβωση ο ασθενής προχωρά σε μια σειρά εξετάσεων που περιλαμβάνουν:
- υπερηχογράφημα (Doppler – Triplex): μας δίνει εξαιρετικά ακριβείς πληροφορίες για τη ροή του αίματος στις αρτηρίες και τις φλέβες και μας επιτρέπει να διαπιστώσουμε την ύπαρξη στενώσεων ή αποφράξεων
- φλεβογραφία: δε γίνεται πολύ συχνά στις μέρες μας, αλλά βοηθά στην ανίχνευση ανωμαλιών στις φλέβες
- εργαστηριακή εξέταση για τον προσδιορισμό της τιμής των D-Dimers: αν είναι αρνητική είναι σχεδόν αδύνατο ο ασθενής να έχει φλεβική θρόμβωση
- αξονική αγγειογραφία: γίνεται για να διαπιστωθεί τυχόν θρόμβωση των λαγόνιων φλεβών ή της κάτω κοίλης φλέβας
Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση θρόμβωσης
Πιθανοί παράγοντες που ευνοούν την εκδήλωση θρόμβωσης είναι:
- παρατεταμένη κατάκλιση/ακινησία
- κληρονομικότητα (συγγενής με φλεβική ανεπάρκεια ή με διαταραχή πήξης του αίματος)
- προηγούμενη χειρουργική επέμβαση ή τραυματισμός (κυρίως σε γόνατα, κοιλία, ισχία)
- παχυσαρκία
- κάπνισμα
- καρκίνος ή θεραπεία καρκίνου
- εγκυμοσύνη
- χρήση αντισυλληπτικών χαπιών ή ορμονοθεραπεία
- καρδιακή ανεπάρκεια, έμφραγμα, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
Πώς αντιμετωπίζεται η θρόμβωση;
Η θεραπεία στις περισσότερες περιπτώσεις περιλαμβάνει λήψη αντιπηκτικών. Τα αντιπηκτικά εμποδίζουν τη δημιουργία ενός νέου θρόμβου, αλλά δεν μπορούν να καταστρέψουν ένα θρόμβο που υπάρχει ήδη.
Η αντιπηκτική αγωγή με ηπαρίνη γίνεται υποδορίως για 5 με 7 ημέρες και στη συνέχεια ο ασθενής λαμβάνει ένα αντιπηκτικό χάπι για 3 με 6 μήνες. Μέσα σε αυτό το διάστημα γίνονται εξετάσεις αίματος για να ελέγχονται τα επίπεδα της αντιπηκτικής δράσης. Οι τιμές θα πρέπει να είναι τέτοιες ώστε:
- να προλαμβάνεται ο σχηματισμός νέου θρόμβου
- να μην προκαλείται αιμορραγία
Στην περίπτωση που υπάρχει ήδη ένας θρόμβος ο γιατρός θα κρίνει εάν πρέπει να τον διαλύσει. Η διαδικασία που ακολουθείται ονομάζεται θρομβόλυση και γίνεται με την έγχυση θρομβολυτικού φαρμάκου μέσω ενός ειδικού καθετήρα. Αποτελεί μια ελάχιστα επεμβατική μέθοδο.
Μόνο σε περιπτώσεις που η θρόμβωση των φλεβών είναι εκτεταμένη και δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με μια από τις παραπάνω θεραπείες, ο αγγειοχειρουργός προχωρά σε χειρουργική αφαίρεση του θρόμβου.